Terms in this set (27) po zakończeniu I wojny światowej sprzeciwił się decyzjom traktatu pokojowego w sèvres i na czele wojska przeprowadził Rewolucje obalił władzę sułtana i wprowadził Republikę. Mustafa Kemal. w 1921 roku stanął na czele partii nazistowskiej zorganizował nieudany pucz monachijski wykorzystał trudną sytuację Intensywność walk na frontach I wojny światowej powodowała że średnio 10% walczących żołnierzy ginęło. Sytuację pogarszały jeszcze niski poziom opieki medycznej oraz brak antybiotyków. Względnie błahe kontuzje lub rany mogły się przerodzić w gangrenę lub w infekcję zagrażającą życiu. Świat po I Wojnie Światowej - zmora licealistów. Z fiszkami już niestraszna! Sytuacja polityczna na świecie po I Wojnie Światowej to - od zawsze - zmora licealistów mierzących się z testami historycznymi. Komplikacje geopolityczne, które wówczas nastąpiły, są trudne nie tylko do zrozumienia, ale przede wszystkim do zapami Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie 26 punktw. 1. Uzupenij tabel. Zapisz przy podanych opisach imiona i nazwiska politykw. (04 p.) Wydarzenie Po zakoczeniu I wojny wiatowej sprzeciwi si decyzjom traktatu pokojowego w Svres i na czele wojska przeprowadzi rewolucj obali wadz sutana i wprowadzi republik. . ŚWIAT PO I WOJNIE ŚWIATOWEJ I wojna światowa zakończyła się podpisaniem rozejmu 11 listopada 1918 w styczniu 1919 roku rozpoczęły się obrady Kongresu Wersalskiego, którego głównym zadanie było stworzenie nowego ładu w Europie po I wojnie światowej. Główną rolę podczas obrad odegrali przedstawiciele: Francji, Wielkiej Brytanii, USA i Włoch. N zakończenie obrad podpisano traktaty pokojowe z państwami które przegrały wojnę:z Niemcami, Austrią, Węgry, Bułgarią i Turcją. Ważne pojęcia: Traktat wersalski – z 28 czerwca 1919 r.; Niemcy musiały oddać Francji Alzację, Lotaryngię i na 15 lat Zagłębie Saary, przekazać Polsce Wielkopolskę, Pomorze Gdańskie; wolnymi miastami zostały Gdańsk i Kłajpeda; utraciły wszystkie kolonie; zakaz łączenia Niemiec i Austrii; plebiscyty miały się odbyć na Górnym Śląsku, w Warmii, na Mazurach, na Powiślu, w północnym Szlezwiku, w okręgach Eupen i Malmedy, po 15 latach w Zagłębiu Saary; pozbawiono Niemcy armii, floty, lotnictwa, zniesiono powszechny obowiązek służby wojskowej; Nadrenia została strefą zdemilitaryzowaną i miała być okupowana przez 15 lat; Niemcy miały zapłacić wysokie reparacje (odszkodowania), których wysokość ustalono w 1921 r. na 100 mld marek w złocieMały traktat wersalski – włączony do traktatu wersalskiego 28 czerwca 1919 r. nakładał obowiązek ochrony praw mniejszości narodowych w nowych państ¬wach Europy ŚrodkowejPlebiscyt – głosowanie ludności za przynależnością określonego terytorium do danego państwaLiga Narodów – utworzona z inicjatywy prezydenta USA Thomasa Woodrowa Wilsona w 1920 r.; miała stać na straży bezpieczeństwa, pokoju i międzynarodowej współpracyZwiązek Spartakusa – komunistyczna organizacja w Niemczech na czele z Karlem Liebknechtem i Różą LuksemburgRepublika Weimarska – potoczna nazwa państwa niemieckiego w latach 1919-1933Nowe państwa na mapie Europy po I wojnie światowej: Polska, Czechosłowacja, Litwa, Łotwa, Estonia, Finlandia, Królestwo SHS (Jugosławia), Irlandia, Austria, Węgry, ZSRREtatyzm gospodarczy – ingerencja państwa w gospodarkę poprzez ochronę rynku wewnętrznego, nakładanie wysokich ceł na import, dążenie do samowystarczalności ekonomicznej, zakładaniu przedsiębiorstwHiperinflacja/inflacja – zjawisko w gospodarce polegające na spadku wartości pieniądza; w obiegu jest duża ilość pieniędzy nie mających pokrycia w towarach, zasobach skarbu państwa i usługachDeflacja – mała ilość pieniędzy w obiegu związana z małym popytem a nadwyżką podaży, powodowała długotrwały spadek cen, ograniczenie zatrudnieniaPandemia grypy hiszpanki – w latach 1918-20 w wyniku fali grypy, która przetoczyła się przez Europę ludność kontynentu zmniejszyła się o prawie 50 mln osóbPakt Brianda-Kellogga – podpisany 27 sierpnia 1928 r. o wyrzeczeniu się wojny, miał zapewnić światowy pokójWielki kryzys – rozpoczął się od krachu na Wall Street, gdzie spekulacje giełdowe doprowadziły do wywindowania cen akcji nie mających rzeczywistego odbicia w kondycji spółek lub były to spółki fikcyjne; ponieważ na giełdzie inwestowały banki, w chwili krachu zażądały od wszystkich państw, którym udzielono kredytów natychmiastowej ich spłaty, co spowodowało światowy kryzysNew Deal (Nowy Ład) – program reform zapoczątkowany w USA przez prezydenta Franklina Delano Roosevelta w 1933 r. polegający na interwencjonizmie państwowym, czyli oddziaływanie rządu na kształtowanie rynku, gwarancje do pracowników, kontrolę banków i giełdy, pobieranie podatków Faszyzm – ideologia, która narodziła się we Włoszech po I wojnie światowej; głosiła kult wodza, system monopartyjny, likwidację opozycji; twórcą faszyzmu był Benito Mussolini, który stał na czele Narodowej Partii Faszystowskiej, a po zdobyciu Rzymu przez bojówki „czarnych koszul” w 1922 r. stał na czele państwa jako duceNazizm – ideologia narodowego socjalizmu w Niemczech, głoszona przez Adolfa Hitlera w książce „Mein Kampf”, głosząca wyższość rasy niemieckiej, dążenie do panowania nad światemKult wodza – wyjątkowa pozycja w państwie totalitarnym przywódcy państwa i jednocześnie wodza partii; we Włoszech mianem duce nazwano Benito Mussoliniego, a w III Rzeszy Führerem Adolfa HitleraNSDAP – Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników kierowana przez Adolfa HitleraUstawy norymberskie – ogłoszone w 1935 r.; ustawodawstwo III Rzeszy ograniczające prawa ludności żydowskiej, zakazujące kontaktów lub małżeństw niemiecko-żydowskichHitlerjugend – organizacja, mająca na celu indoktrynację dzieci i młodzieży i wychowanie w duchu ideologii niemieckiego faszyzmuPakt reński – podpisany na konferencji w Locarno w 1925 r. gwarantował nienaruszalność granicy między Francją i Belgią a Niemcami Komunizm wojenny – polityka władz Rosji Radzieckiej polegająca na nacjonalizacji (upaństwowieniu) przemysłu i handlu, obowiązku pracy, nałożeniu na chłopów obowiązkowych kontyngentów (dostaw żywności)Kolektywizacja – przymusowa likwidacja prywatnej własności ziemskiej i tworzenie państwowych gospodarstw rolnych (sowchozów) lub spółdzielczych (kołchozów)Kułacy – pogardliwe określenie bogatych chłopów, których władza radziecka bezwzględnie likwidowałaNEP (Nowa Ekonomiczna Polityka) – wprowadzona w marcu 1921 r.; przywrócono wolny handel, zlikwidowano reglamentację towarów i przymus pracy, zezwolono na własność prywatną poza państwowym monopolem, rozpoczęto elektryfikację krajuWKP(b) – Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików); po śmierci Lenina na jej czele stał od 1924 r. Józef StalinNKWD – Ludowy Komisariat Spraw WewnętrznychKomsomoł – Komunistyczny Związek Młodzieży w ZSRR; jego bohaterem był Pawlik Morozow, uznany przez propagandę stalinowską za wzór młodego obywatela, posłusznego władzy radzieckiejKomintern – tak nazywano Międzynarodówkę Komunistyczną utworzoną w Moskwie w 1919 – Główny Zarząd Obozów zarządzający na terytorium ZSRR siecią obozów pracy (łagrami), w których skazani na katorżniczą pracę więźniowie pracowali w nieludzkich warunkachJózef Stalin – właściwie Josif Dżugaszwili, do 1953 r. stał na czele ZSRR, wprowadził kult swojej osoby, odpowiedzialny za masowe zbrodnie na obywatelach państwa. Kultura masowa – powszechny dostęp do szkół podstawowych, umiejętność czytania i pisania wpłynęła na wzrost czytelnictwa prasy i książek, rozwój kina i radia; kultura zaczęła docierać za pośrednictwem nowoczesnej techniki do najdalszych zakątków i szerokiej rzeszy odbiorców; siłę radia pokazało słuchowisko „Wojna Światów” w 1938 r., gdy ludzie uwierzyli w atak kosmitówBauhaus – niemiecka szkoła architektoniczna założona przez Waltera Gropiusa w 1919 r., propagująca funkcjonalizm w budownictwieSocrealizm – kierunek w architekturze, sztuce i literaturze; rozwinął się w latach 30. XX w. w ZSRR pod wpływem propagandy komunistycznejDadaizm, surrealizm (Salvador Dali), futuryzm, kubizm (Pablo Picasso) - kierunki w malarstwie 20-lecia międzywojennegoCoco Chanel – projektantka, twórczyni domu modyHollywood – dzielnica Los Angeles, stolica światowego kina; w 20-leciu międzywojennym największymi aktorami byli: Pola Negri, Greta Garbo, Rudolf Valentino, Charlie ChaplinSiergiej Eisenstein – radziecki reżyser, twórca propagandowego filmu „Pancernik Potiomkin” z 1925 r., uznanego za jedno z arcydzieł światowego kina niemego Wielka Wschodnioazjatycka Sfera Wspólnego Dobrobytu – to nazwa imperium japońskiego w czasach ekspansji w latach 30. XX w.; zajęto Mandżurię, część Chin, wyspy na PacyfikuWojna domowa w Hiszpanii – w latach 1936-1939; pomiędzy zwolennikami gen. Francisca Franco (popieranymi przez państwa faszystowskie) a lewicowym frontem ludowym (popartym przez Brygady Międzynarodowe)Legion Condor – niemiecki oddział lotniczy; zbombardował baskijskie miasteczko Guernica w 1937 r.; wydarzenie to upamiętnił malarz Pablo Picasso„Zdrada monachijska” – tak Czesi nazwali konferencję w Monachium w 1938 r. z udziałem premiera Wielkiej Brytanii Arthura Nevillea Chamberlaina, premiera Francji Édouarda Daladiera, Benito Mussoliniego i Adolfa Hitlera, którzy podjęli decyzję o oderwaniu od Czechosłowacji obszaru Sudetów i oddania III RzeszyRemilitaryzacja – ponowne uzbrojenie, wprowadzenie wojska, budowa przemysłu zbrojeniowego; w 1936 r. Hitler dokonał remilitaryzacji NadreniiPolityka appeasementu – polityka ustępstw wobec żądań Hitlera i łamania traktatu wersalskiego, stosowana przez rządy państw zachodnich, aby zapobiec wybuchowi wojny Ważne daty: 11 listopada 1918 - w Compiègne pod Paryżem podpisano zawieszenie broni między wojskami państw ententy a Niemcami; był to koniec I wojny światowejczerwiec 1919 r. – pierwszy lot międzykontynentalny z Ameryki Północnej do Europy28 czerwca 1919 r. – podpisano traktat wersalski z Niemcami 10 września 1919 r. – w Saint-Germain państwa ententy zawarły pokój z Austrią, znacznie ograniczając jej terytorium; ograniczenia dotyczyły armii, zakazu łączenia z Niemcami i wypłaty reparacji wojennych27 listopada 1919 r. – w Neuilly zawarto pokój z Bułgarią, ograniczając jej terytorium, armię i nałożono reparacje wojenne4 czerwca 1920 r. – w Trianon podpisano pokój z Węgrami – ograniczenia terytorialne, zmniejszenie armii, wypłata reparacji wojennych na rzecz państw ententy10 sierpnia 1920 r. – w Sèvres podpisano pokój z Turcją, ale liczne ograniczenia wywołały bunt Turków i ponowną wojnę z państwami ententy pod wodzą Mustafy Kemala Atatürka, zakończoną pokojem w Lozannie w 1923 r. – pierwszy film dźwiękowy wyprodukowany w Niemczechkwiecień 1922 – układ w Rapallo między Rosją Radziecką a Niemcami (Republiką Weimarską)październik 1922 – „marsz na Rzym” faszystów pod wodzą Benito Mussoliniego30 grudnia 1922 r. – powstanie ZSRR (Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich)21 stycznia 1924 r. – śmierć Lenina, przejęcie władzy przez Stalina1927 r. – pierwsza transmisja dźwięku i obrazu z Londynu do Nowego Jorku; początki telewizji1928 r. – odkrycie penicyliny przez Aleksandra Fleminga27 sierpnia 1928 r. – pakt Brianda-Kellogga1929 r. – amerykańska Akademia Filmowa przyznała po raz pierwszy Oskary24 październik 1929 r. – gwałtowny spadek cen akcji w tzw. „czarny czwartek” na nowojorskiej giełdzie zapoczątkował wielki światowy kryzys gospodarczy1932-1933 – wielki głód na Ukrainie30 stycznia 1933 r. – początek III Rzeszy Niemieckiej; A. Hitler został kanclerzem21 marca 1933 r. – wystąpienie III Rzeszy z Ligi Narodów1933 r. – ogłoszenie „Karty ateńskiej”, czyli zasad modernistycznego planowania miast1935 r. – początek wojny włosko-abisyńskiej (z Cesarstwem Etiopii)marzec 1936 r. – remilitaryzacja Nadreniisierpień 1936 r. – igrzyska olimpijskie w Berlinie1936 r. – początek wojny domowej w Hiszpanii1936 r. – Pakt Antykominternowski, zwany osią Berlin-Rzym-Tokio1937 r. – początki telewizji w Polsce12 marca 1938 r. – Anschluss (wcielenie) Austrii do III Rzeszy30 września 1938 r. – konferencja w Monachium z udziałem przywódców państw: Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii i Francji; oddanie obszaru Sudetów Niemcom9 listopada 1938 r. – „noc kryształowa”, czyli niszczenie mienia żydowskiego, nagonka na Żydów w Niemczech15 marca 1939 r. – utworzenie przez Hitlera Protektoratu Czech i Moraw (z prezydentem Emilem Háchą) i Państwa Słowackiego (z księdzem Josefem Tiso) Poniższy materiał został opracowany przez Przeczytanie i zapamiętanie tych informacji ułatwi Ci napisanie klasówki. Pamiętaj, że korzystanie z naszych opracowań nie zastąpi Twoich obecności w szkole, korzystania z podręczników i rozwiązywania zadań domowych. 6. 1. Świat po I wojnie światowej Komunikat Korzystanie z serwisu wymaga aktywowania obsługi plików cookie. Aby uzyskać dostęp do testu, proszę aktywować obsługę plików cookie w ustawieniach przeglądarki, a następnie kliknąć "Odśwież". Serwis używa plików cookies. Korzystanie z Serwisu bez zmiany ustawień dla cookies oznacza zapisywanie ich w pamięci urządzenia. Ustawienia można zmieniać w przeglądarce internetowej. Czytaj więcej

świat po 1 wojnie światowej